Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος (ψωμί), ο οποίος φτιάχνεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα μόνο μια μέρα του χρόνου, την Καθαρή Δευτέρα, ενώ το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό “λάγανον”, μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Η λαγάνα αναφέρεται ως έδεσμα σε πολλά κείμενα της Αρχαιότητας. Μια θεωρία θέλει η λαγάνα να παρομοιάζεται με τον άρτο που κατανάλωσαν οι Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο. Τα αρτοποιεία μένουν ανοικτά τη συγκεκριμένη μέρα, αντίθετα με τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα, αποκλειστικά για την παρασκευή και διάθεση λαγάνας.
ΥΛΙΚΑ
Για 2 μέτριες λαγάνες:
- 2 κούπες χλιαρό νερό
- 1 κουταλιά μέλι (ή 1,5 κουταλιά ζάχαρη)
- 2 κουταλιές ταχίνι
- 1 κουταλιά ελαιόλαδο
- 1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού αλάτι
- 1 φακελάκι ξηρή μαγιά των 8 γραμμαρίων ή 20 γραμμάρια νωπή μαγιά
- Περίπου 4,5 κούπες αλεύρι (2 κούπες σταρένιο ολικής άλεσης, και το υπόλοιπο σκληρό ή έστω για όλες τις χρήσεις)
Για το τέλειωμα:
- 2 κουταλιές ζάχαρη
- 2-3 κουταλιές νερό
- 1/2 κούπα αποφλοιωμένο σουσάμι
- 2-3 κουταλιές μαυροσίσαμο
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
- Βάζουμε σε μπολ την μια κούπα από το χλιαρό νερό, το μέλι, τη μαγιά και ανακατεύουμε να διαλυθούν.
- Προσθέτουμε 2 κουταλιές αλεύρι (από το λευκό) και σκεπάζουμε να αφρίσει (δεν θέλει πολλή ώρα…).
- Σε μπολ ανάμειξης βάζουμε την άλλη κούπα νερό, το ταχίνι και το ελαιόλαδο και ανακατεύουμε να διαλυθεί το ταχίνι.
- Προσθέτουμε το διάλυμα της μαγιάς, το αλάτι, το αλεύρι ολικής και σταδιακά το λευκό μέχρι να έχουμε μια κανονική ζύμη.
- Ζυμώνουμε διπλώνοντας τη ζύμη και πατώντας τη με το πίσω μέρος της παλάμης μας μέχρι να γίνει ελαστική.
- Σκεπάζουμε και αφήνουμε να φουσκώσει.
- Όταν είναι έτοιμη ανάβουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς.
- Πατάμε με το χέρι μας για να ξεφουσκώσει η ζύμη και τη χωρίζουμε σε δύο μέρη.
- Σε ταψάκια στρωμένα με χαρτί ψησίματος απλώνουμε με τα χέρια το ζυμάρι μας στο κλασικό οβάλ σχήμα ή σε ότι άλλο σχήμα μας αρέσει (να μην έχει μεγάλο πάχος) και αφήνουμε να φουσκώσει ξανά.
- Διαλύουμε τη ζάχαρη στο νερό και με ένα πινέλο περνάμε την επιφάνεια της λαγάνας.
- Πασπαλίζουμε με μπόλικο σουσάμι και με μαυροσίσαμο και με τα δάκτυλά μας κάνουμε τα χαρακτηριστικά βαθουλώματα.
- Ωστόσο το λαμπάκι του φούρνου θα έχει σβήσει. Φουρνίζουμε και ψήνουμε για μισή ώρα περίπου στη μεσαία σχάρα.
- Όταν τη βγάλουμε από το φούρνο, αν θέλουμε την ξαναπερνάμε με ζαχαρόνερο για να γυαλίσει.
- Τρώγεται ζεστή ή σε θερμοκρασία δωματίου και συνοδεύει ιδανικά όλα τα εδέσματα του καθαροδευτεριάτικου τραπεζιού.
Καλή σας όρεξη.