Η επεξεργασία του σπόρου από τον οποίο παράγεται το αλεύρι παίζει ρόλο. Ο σπόρος αποτελείται από το περισπέρμιο (πίτουρο), το ενδοσπέρμιο και το φύτρο. Στο περισπέρμιο υπάρχουν αρκετές βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Όταν ο σπόρος επεξεργάζεται για την παραγωγή του άσπρου αλευριού και απομακρύνεται το περισπέρμιο τα θρεπτικά συστατικά χάνονται.
Αντίθετα, τα λιγότερο επεξεργασμένα άλευρα όπως το αλεύρι ολικής άλεσης και τα καθόλου επεξεργασμένα άλευρα όπως το αλεύρι κριθαριού, βρώμης, φαγόπυρου, ζέας κ.α διατηρούν το περισπέρμιο και κατά συνέπεια τη διατροφική αξία του σπόρου.
Αλεύρι χωρίς γλουτένη. Τι ισχύει;
Η αλήθεια είναι ότι ο μόνος τρόπος θεραπείας της κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) είναι η πλήρης απομάκρυνση της γλουτένης από τη διατροφή του πάσχοντα. Έτσι, για τις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν μίγματα ελεύθερα γλουτένης από άλευρα καλαμποκιού, ρυζιού και πατάτας, χαμηλής όμως διατροφικής αξίας καθώς δεν περιέχουν αρκετές φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά.
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν στην αγορά άλευρα από ψευδοδημητριακά και όσπρια τα οποία είναι ελεύθερα γλουτένης. Τέτοια άλευρα είναι το αλεύρι φαγόπυρου και ρεβιθιών. Τα άλευρα αυτά έχουν πολύ μεγαλύτερη θρεπτική αξία από αυτά που παράγονται απο καλαμπόκι, ρύζι και πατάτα λόγο της μεγάλης περιεκτικότητας τους σε φυτικές ίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
Η δυσανοχή στη γλουτένη είναι πολύ διαφορετική από τη δυσανεξία στη γλουτένη. Υπάρχουν περιπτώσεις κυρίως ατόμων που εμφανίζουν το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, άλλες γαστρεντερικές διαταραχές και αυτοάνοσα νοσήματα όπου η χαμηλή κατανάλωση γλουτένης βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Στα άτομα αυτά, αλλά και στο γενικό πληθυσμό, συστήνεται η υιοθέτηση μιας διατροφής χαμηλής σε γλουτένη και όχι μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Τα άλευρα από κριθάρι και βρώμη είναι χαμηλά σε γλουτένη.
Ποιο αλεύρι να προτιμήσουμε για το παιδί μας;
Σίγουρα δεν πρέπει να προτιμήσεις το λευκό αλεύρι και τα προϊόντα που έχουν παρασκευαστεί από αυτό. Το λευκό αλεύρι θα μπορούσαμε να πούμε ότι διαθέτει ‘’κενές’’ θερμίδες. Δηλαδή, προσδίδει θερμίδες χωρίς καμιά διατροφική αξία. Η μεγάλη και συχνή κατανάλωση λευκού αλευριού έχει συνδεθεί με μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης διαβήτη, παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ακόμα, καλό είναι να αποφεύγονται το καλαμποκάλευρο και το ρυζάλευρο λόγω της χαμηλής διατροφικής τους αξίας.
Προτιμήστε προϊόντα και αλεύρι ολικής άλεσης, βρώμης, κρίθινο, φαγόπυρου, ζέας που είναι λιγότερο επεξεργασμένα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, φυτικές ίνες και χαμηλά σε γλουτένη.
Για τα βρέφη
Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής εταιρείας παιδιατρικής γαστρεντερολογίας, ηπατολογίας και διατροφής
- η συμπληρωματική σίτιση ξεκινά μεταξύ του 4ου – 6ου μήνα.
- η γλουτένη μπορεί να εισαχθεί στη διατροφή του βρέφους μεταξύ του 4ου και του 12ου μήνα.
- η καθυστέρηση εισαγωγής αλλεργιογόνων ουσιών όπως το σιτάρι δεν βοηθά στην αποφυγή της ανάπτυξης αλλεργικών αντιδράσεων