Το κριθάρι ήταν ένα από τα πρώτα δημητριακά που καλλιεργήθηκαν από τον άνθρωπο και για χιλιάδες χρόνια αποτελούσε μια από τις κύριες τροφές του. Οι σημερινές ποικιλίες φαίνεται να προέρχονται από το άγριο κριθάρι το οποίο φυτρώνει από την Κασπία Θάλασσα και τον Καύκασο μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα και από τη Βόρεια Αφρική και την Κρήτη στα δυτικά μέχρι το Θιβέτ στα ανατολικά. Σήμερα χρησιμοποιείται ιδιαίτερα για την παρασκευή ψωμιού, μπύρας αλλά και ζωοτροφών.
Ποια είναι τα οφέλη του κριθαριού;
Το κριθάρι είναι πλούσιο σε διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες οι οποίες έχουν ευεργετικές επιδράσεις στο μεταβολισμό των λιπιδίων και τη λειτουργία του εντέρου. Πιο συγκεκριμένα, βοηθούν στην καλή και τακτική κινητικότητα του εντέρου βοηθώντας στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Επίσης διατηρεί ένα υψηλό επίπεδο κορεσμού το οποίο βοηθάει στον έλεγχο της όρεξης, επομένως και στην απώλεια κιλών.
Ποιές οι ευεργητικές ιδιότητες των βιταμινών;
Το κριθάρι είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως νιασίνη, φολικό, σίδηρο αλλά και μαγνήσιο, φώσφορο, μαγγάνιο, πυρίτιο και σελήνιο, οι οποίες έχουν ευεργετικές επιδράσεις: Το μαγνήσιο συμμετέχει σε μια σειρά ενζυμικών λειτουργιών αλλά και στο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας ενώ το μαγγάνιο παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των οστών, στην πήξη του αίματος και στη δράση της ινσουλίνης. Ο φώσφορος αποτελεί συστατικό των οστών και έχει σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση και τη διατήρηση γερών οστών. Το σελήνιο σε συνδυασμό με τη βιταμίνη Ε βοηθάει στην προστασία των κυτταρικών μεμβρανών και προάγει τη φυσιολογική λειτουργία του θυροειδούς. Το πυρίτιο συμβάλλει στην ανάπλαση και προστασία των οστών.
Επιλογή και αποθήκευση
Το κριθάρι είναι ένα από τα σημαντικότερα είδη δημητριακών, το οποίο χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή, ως συστατικό για την παραγωγή μπύρας (κριθάρι ζυθοποιίας) αλλά και διαφόρων άλλων τροφίμων. Η Ρωσία, η Ουκρανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστραλία και ο Καναδάς συγκαταλέγονται στους κυριότερους παραγωγούς κριθαριού. Για την επιτυχή καλλιέργεια του κριθαριού ο σπόρος θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- περιεκτικότητα σε άμυλο
- βλαστική ικανότητα
- περιεκτικότητα σε ολικό άζωτο ή ολικό λεύκωμα
- σχετική υγρασία του κόκκου κάτω του 13%
Σημαντική είναι η γνώση των εδαφοκλιματικών συνθηκών της περιοχής που θα καλλιεργηθούν τα σιτηρά γιατί σε συνδυασμό με τις συνθήκες αγοράς, θα επιτρέψουν την επιλογή της παραγωγικότερης ποικιλίας μέσα στο κατάλληλο για την περιοχή φυτικό είδος. Η επιλογή μιας ανθεκτικής ποικιλίας σε ζιζάνια και έντομα, δίνει την δυνατότητα, να καλλιεργηθούν φυτά υγιή και απαλλαγμένα από προσβολές, με αποτέλεσμα την παραγωγή καρπών υψηλής ποιότητας. Η αποθήκευση γίνεται με υγρασία καρπού κάτω του 14% σε ξηρές και δροσερές αποθήκες μέσα σε μεταλλικά δοχεία ή σάκους ή χύμα καθώς και σε μεγάλα σιλό. Η θερμοκρασία δεν πρέπει να ξεπερνάει του 20°C, ώστε να μην διατρέχει κίνδυνο ο σπόρος.
Πώς μπορούμε να καταναλώσουμε το κριθάρι;
Υπάρχουν διάφορα προϊόντα με βάση το κριθάρι όπως: οι νιφάδες κριθαριού που παρασκευάζονται από αναποφλοίωτο κριθάρι καταναλώνονται με γάλα, γιαούρτι, ροφήματα σόγιας, δημητριακών, ξηρών καρπών και μούσλι. Το κριθάλευρο και το κριθάρι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή διαφόρων προϊόντων όπως κριτσίνια, μπισκότα, κέικ και γενικότερα, σχεδόν σε όλες τις αλμυρές και γλυκές γεύσεις.